Kafein ve Sağlık Serisi 1

Önemli bir uyarıcı olan kafeinin, uyku sorununa ,baş ağrısına, konsantrasyon bozukluğuna,kalp ritmine ve kan basıncında artışa, mide problemlerine , gebe kadınlarda spontane düşüklere, düşük doğum ağırlıklı bebeklere neden olduğu, kemik sağlığını olumsuz etkileyerek menopoz sonrası osteoporoz riskini fazlalaştırdığı , diüretik etki yaptığı bildirilmektedir .
Hal böyleyken kafein, son yılların en çok araştırılan, tartışılan gıdalarından biridir.
Bu yazı küçük çocukları , gençleri, anne-babaları ve sağlık profesyonellerini kafein, kaynakları, tüketim düzeyi ve tavsiyeleri , sağlık üstüne etkileri hakkında bilgilendirmek amacıyla yazılmıştır.

Beslenmede fazla tüketilen ve önemli bir uyarıcı olan kafeinin sağlık üzerine pozitif ya da negatif etkileri, son zamanların en fazla , tartışılan konularındandır . Bilimsel adı 1,3,7 trimethylxanthine olan kafeinin kimyasal formülü Şekil 1’deki gibidir.

kafein

Şekil 1

Kafein natürel olarak pek çok bitkinin meyvesinde, tohumunda ve yaprağında bulunur. Bununla beraber en fazla bilinen kaynakları cay yaprakları, kahve ve kakao çekirdekleri ile kola tohumlarıdır. Kafein tüketimine ilişkin ilk bulgular MO 2700’lu yıllara dayanır . Bu yıllardaki kafein kaynağı Çin’de yaprakları kaynatılarak içilen çaydır. Fakat , kafeinin insan hayatına gerçek anlamda girişi, (MS 575) yıllarında Ethiopia’lı Çoban Kaldi’nin bu bitkiyi bulması ile olmuştur. Kaldi baktığı keçilerinin parlak-koyu yapraklı, çalıya benzeyen ağaçtaki kırmızı meyveleri tükettiklerinde , normalden daha enerji dolu olduklarını görmüş . Merakını yenmek için bu meyvelerden kendisi de yemiş ve hislerini insanlarla paylaşmış. O yıllarda şöhreti günden güne artan bu meyvenin, kahve çekirdekleri olduğu görülmüş . Kahve Afrika’da, uzun süre kaynatıldıktan sonra suyu içilerek sağlık amaçlı kullanılmış ya da gıdalara eklenmiş. Kahvenin bu günkü şekliyle tüketilmeye (kavrulduktan sonra demlenerek içilmeye) başlanması, 11. yüzyılda, Arap Yarım Adasına gelmesinden sonraya denk gelir . 1500’lü yılların başında kafein, Azteklerin çikolatayı üretmesi, 1880’li yıllarda ise gazlı içeceklere eklenmesiyle birlikte beslenmenin önemli bir parçası olmuştur. Tat verici özelliğinden dolayı, birçok yiyecek ve içeceğe katılan kafein, dünya genelinde yaygın olarak tüketilmektedir.
Gıdaların kafein içerikleri , tüketilen içeceğin ya da yiyeceğin çeşidine, miktarına ve hazırlanma yöntemine göre farklılık göstermektedir.
Örneğin; bir fincan kahvedeki kafein oranı, kahvenin cinsine, hazırlanış şekline (demleme, filtre kahve, espresso, instant) göre değişkenlik göstermektedir.
Çünkü Arabika cinsi kahve Robustaya göre iki kat daha az kafein içermektedir. Aynı şekilde filtre kahvenin kafein oranı 0,7-1,1 mg/ml iken, espressonun 0,6 – 3,3 mg/ml, instant kahvenin 0,2-0,6 mg/ml’dir

Şekil 2’de bazı gıdaların ve ilaçların kafein içeriği görülmektedir.

şekil 2

 

Kafein ve Sağlık Serisi 2 (Kafein Tüketimi)
Kafein ve Sağlık Serisi 3 (Kafeinin Vücuttaki Etki Mekanizması)
Kafein ve Sağlık Serisi 4 (Kafein ve Kadın Sağlığı) 
Kafein Ve Sağlık Serisi 5 (Kafein, çocuklar ve ergenler)
Kafein ve Sağlık Serisi 6 (Kafein ve Bağımlılık) 

9 Ekim 2015

0 responses on "Kafein ve Sağlık Serisi 1"

Leave a Message

Copyright EK Media